همزمان با بیست و چهارمین نمایشگاه پژوهش، فناوری و فن بازار از بزرگترین اطلس اقیانوس شناسی خلیج فارس و دریای عمان رونمایی شد.

به گزارش روابط عمومی وزارت علوم، همزمان با بیست و چهارمین نمایشگاه پژوهش، فناوری و فن بازار از بزرگترین اطلس اقیانوس شناسی خلیج فارس و دریای عمان رونمایی شد.

این اطلس را می توان اولین و بزرگترین اطلس اقیانوس شناسی خلیج فارس و دریای عمان نامید که داده های آن به طور کامل توسط پژوهشگران علوم اقیانوس شناسی در داخل کشور و با استفاده از اولین شناور تحقیقاتی ساخت متخصصان ایرانی تولید شده است. این اطلس شامل نقشه های به دست آمده از جدیدترین داده های برداشت شده در محدوده انحصاری اقتصادی (EEZ) ایران در خلیج فارس و دریای عمان توسط کاشگر ملی خلیج فارس در حوزه محیط زیست و اقیانوس شناسی است که شامل از ۱۶۰ نقشه و تصویر در ۸۸ صفحه بوده که به زبان انگلیسی ارائه شده و بیش از ۴۲ پارامتر اقیانوس شناسی را مشتمل می شود و در واقع جدیدترین وضعیت محیط زیستی خلیج فارس و دریای عمان در آبها و بستر دریا در EEZ ایران را نشان می دهد. 

نقشه‌ها حاوی اطلاعات جدید و با جزئیات در زمینه های مختلف اقیانوس شناسی فیزیکی (دما ،شوری ،چگالی، کدورت، اکسیژن محلول، کلروفیل، سرعت صوت، عمق شفافیت، spiciness، مصرف اکسیژن ظاهری)، شیمیایی (مواد مغذی محلول در آب دریا شامل نیترات، فسفات، سیلیکات ذرات معلق در، آب نیتروژن در ذرات معلق، فسفر در ذرات معلق، نسبت نیتروژن به فسفر در ذرات معلق، pH و قلیاییت کل آب، کربن معدنی محلول در آب، مقدار اشباع آراگونیت در آب، کربن آلی موجود در آب)، زیستی (فیتوپلانکتون شامل سیانوباکتری، داینوفلاژله و دیاتوم های شناور در ستون آب، کفزیان ساکن بستر شامل سخت پوستان، نرم تنان و کرم ها و گروه پستانداران دریایی مانند دلفین ها) زمین شناسی (توزیع اندازه ذرات منشاء، رنگ، جنس، میزان، مواد آلی، میزان کربنات و ... در رسوبات سطحی بستر دریا) و آلودگی در رسوب (فلزات سنگین شامل: نیکل، کبالت، کروم، مس، روی، آهن، آرسنیک، وانادیوم و سرب؛ آلودگی های آلی است. این اطلس به عنوان یک منبع ارزشمند و بروز برای سیاست گذاران محققان و محافظان متعهد به مدیریت پایدار این آب های حیاتی است.  

سفرهای دریایی تحقیقاتی انجام شده با کشتی تحقیقاتی کاوشگر خلیج فارس در تابستان ۲۰۲۱ (گشت PGE۲۱۰۲ ،سپتامبر ۲۰۲۱) و زمستان ۲۰۲۲ (گشت PGE۲۲۰۱، ژانویه تا فوریه ۲۰۲۲) شامل حمایت مالی از صندوق ملی محیط زیست ایران و همکاری با معاونت محیط زیست دریایی و تالاب های سازمان محیط زیست بوده است.  این سفرها از نظر تنوع اندازه گیری ها و تعداد ایستگاه های بررسی شده، جامع ترین سفرهای دریایی تحقیقاتی بودند که با کشتی تحقیقاتی کاوشگر خلیج فارس انجام شد. از دهانه اروندرود در خلیج فارس تا چابهار در خلیج عمان در فصول گرم و سرد در مجموع ۶۷ ایستگاه در طول سفر دریایی تابستانی و ۷۶ ایستگاه در سفر زمستانی برای جمع آوری داده ها و نمونه برداری مورد بررسی قرار گرفتند.

در طی نمونه برداری و سنجش با شناور کاوشگر خلیج فارس، مسیری بیش از ۶۰۰۰ کیلومتر در طی دو گشت بین ایستگاههای مختلف پیموده شد. حدود ۸ میلیارد تومان هزینه تهیه این اطلس بوده که ۷۰ درصد آن توسط پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی و ۳۰ درصد توسط صندوق ملی محیط زیست تامین شده است. این اطلس یک منبع بصری و اطلاعاتی جامع برای محققان دانشجویان و همه علاقه مندان به درک پویایی پیچیده این مناطق دریایی مهم محسوب می شود.